The king in Charitar No. 25 (ਪ੍ਰੇਮ ਕੁਮਾਰੀ – Story of Prem Kumari) is an infertile aged man . Concerned about the lack of heir, his politically conscious wife makes physical relations with another man. It is important to note that it is the adulterous nature of the king that has brought about this situation. In Charitar No. 27 (ਬਿਓਮ ਕਲਾ – Story of Beom Kalaa), a similar story is depicted where the protagonist queen is forced to drop her morality because her husband is an old man incapable of procreating. The woman in Charitar No. 28 (ਸੂਰਛਟ – Story of Soorchatt) is extremely beautiful while her husband is disgustingly ugly. 30th Charitar (ਚਾਚਰ ਮਤੀ – Chaachar Mati) tells the story of a queen whose husband is one-eyed and she falls for a wandering juggler. In Charitar No. 32 (ਰਸ ਮੰਜਰੀ – Rass Manjari), the wise protagonist woman Rass Manjari kills the thieves. 49th Charitar (ਨੰਦ ਮਤੀ – Nand Mati) is the story of a woman named Nand Mati, who lives with her husband in Anandpur. Her husband keeps idling in Guruji’s court the whole day while she keeps her engrossed with other men:
The message being given through this story is that it is not a religious obligation to keep sitting in places of worship; it is important to live in and take care of the household affairs too. This is an appropriate admonition for those people who ignore their household responsibilities by staying only at religious places.
The story of Charitar No. 80 (ਰਾਧਾ – Radha) is worth paying proper attention to. Under the influence of pessimistic talks of a Yogi, the king in the story makes up his mind to become yogi too. But his thoughtful wife correctly guides him thus:
In this Charitar, woman’s extremely sharp and constructive reasoning is portrayed; the prudent character of queen is able to bring the king back from the path of renunciation and onto the path of Raj-Yog:
Charitar No. 119 (ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਰੁਦ੍ਰਕਲਾ – Rajkumari RudraKalaa)has been a particular target of intense criticism. It’s story is associated with the practice of sorcery, black magic, incantations, Rudra-Kala and Sambraatra in a state called ਤਿਰਹੁਤ (Terhut). In actuality, the word ਤਿਰਹੁਤ is a corrupted form of word ਤ੍ਰਿਪੁਰ+ਹਤ (Tripur+hatt), used for Shiva. ਸੰਬਰਾਤ੍ਰਿ (Sambraatra) is again used for Shiva and Rudrakalaa, the protagonist of the story, is ‘ਰੁਦ੍ਰ-ਸ਼ਿਵ’ (Rudra-Shiva), the wife of Shiva. The real motive of this story is to negate and criticise the Yantra-Mantra-Tantra (to possess and control, use of magic mantras, sorcery as specified in tantra-shastars) meditation techniques practised by the worshippers of Shiva. The abundance of vulgar words in this story is to reflect and highlight the filth propagated by Tantric faiths. The episode has been written with the specific purpose of repudiation of Shaatvik and similar faiths, therefore it is absolutely inappropriate and irresponsible to associate Charitropakhyan with practitioners of such belief systems.
The next Charitar (No. 120 – ਵਿਸ਼ਨੂੰ – Vishnu) is also linked to Shiva, in which his rage is depicted as the root cause of creation of demons.
Charitar No. 266 (ਰਨਖੰਬ ਕਲਾ- RanKhambh Kala ) needs to be analysed in detail because there are lots of questions raised against it by the opposers of Sri Dasam Granth. They also love to distort the meanings of this Charitar in attempt to register an obscene version in the mind of readers, whereas in reality, this lengthy and important Charitar inspires the readers to renounce false beliefs of idol-worship and live in the remembrance of that one and only Akal Purakh Waheguru Ji. This advice comes from the female protagonist of the Charitar, which signifies their highly sensitive and conscious mind. In fact, it is a perfect tribute to the female’s intellectual awareness and rationality against idol-worship, an example which is extremely rare to find in other religious texts of the world. King Sumatt Sen (In most stories, the characters have been named in accordance with their characteristics and personality traits) has one extremely beautiful daughter named Rankhambh Kala and four gallant sons – Saardul Dhuj, Naahar Dhuj, Singh Ket, and Har Ket. The king, in order to get his daughter educated, had given lots of money to a karam-kaandi Brahman expert in religious texts, their grammar and Vedas. One day, the princess goes to the Brahman. With folded hands, the Brahman kept bowing his head repeatedly in front of an idol. The princess laughed and asked him, ‘Why are doing praying in front of this stone with folded hands?’. The Brahman replied, ‘O Princess! The idol you are referring to is not a stone, it is God.’ It is very important for the readers to know the replies made by the princess to refute the Brahman, because it is a vital component of the moral lessons delivered by the Charitars:
The readers can now make up their own mind whether these supreme, inspirational precepts have been given by some avataree person or by some ordinary poet. Decide for yourself whether slander of such words is the path to emancipation or the path to hell? There are lots of similar motivational verses given in this long story. It appears as if it is neither the minister Bhoop dialogue, nor the advice given to the Brahman; instead, it is a divine message delivered to us by some enlightened soul:
And extremely materialistic and greedy priests have been rebuked as:
The adversaries of Sri Dasam Granth Sahib Ji make a big accusation that the spiritual head of this story is the Maha Kaal of Shaakat Panthis. It is important to mention here that the Brahman in this story worships Rudra-Shiva. It is also Shiva as Bhairo, husband of Bhairavi, he is also Mahakal and Rudra, etc. Following are a few references from other granths as proofs:
“He who sees wine, fish, meat, woman should salute the Bhairavi Devi and say Om! Salutation to the beloved of Siva, the remover of all obstacles”[Chapter 25, Shaakat NandatRangini]
“Sankara has as many aspects as there are Mahasaktis, He who worships Her ever worships Him as husband… He who worships the Devis pleases Rudra.”[Principles of Tantra, P.63]
“If it vexes Thee, drown me with a thrust of Thy foot, but then in so doing thou must first raise Thy foot from the breast of Mahakala (Siva). The Devi is represented as standing on Siva, who is, as it were, corpse, for he is bhokta only, whilst she is kartari.”[Principles of Tantra, P.63]
The Mahakal mentioned in the above story is the formless Waheguru – the creator of Brahma, Vishnu and Rudra-Shiv. It is the same Waheguru who, in the bani ‘Jaap’, has been referred to as ‘Sarb Kaal’; or ‘Kaalaan Kaal’;. The protagonist Rankhambh Kalaa preaches the Brahman to stop worshipping Rudra-Shiv and idols, and inspires him to worship the formless Mahakal instead. This Mahakal is different from Rudra-Shiv. See verse no. 96 below:
It is absolutely baseless to accuse Sri Dasam Granth Sahib Ji of having tendency to promote pro-Brahmanical philosophies. This Charitar staunchly criticises the ways of Brahmans and their deities, as:
By labelling the following verse of this Charitar-story, opposers do widespread slandering of Sri Dasam Granth Sahib Ji. Actually, they derive wrong meanings from it to project indecency. In reality, however, Rankhambh Kala, after getting fed up with the Brahman’s obstinacy and baseless logic,throws the stone phallus on his face and says the same phallus you worship everyday has struck you on your face today. The verse and its meanings are as follows:
Therefore, there is no indecency in this verse nor anyone other than Akal Purakh has been given the status of the supreme being. Rebuttal of fake rituals of the Brahmans, idol-worship and deity-worship and the motivation for the worship of Only Waheguru Ji instead has been issued via the female protagonist of this Charitar. For rest of the world, it sets a prime example of the awakened state of women and issues an important message that a woman can play important role in spreading true faith as well as in the eradication of baseless traditions. Most Charitars deal with, and successfully portray, kings engrossed in wasteful pleasures, the sexual urges of people impersonating as yogis and great renuniciators, widespread exploitation on the pretexts of Jantra-Mantras, the co-relations between sex and drugs, actions of immorality emerging from incompatible marriages, and the evil nexus of wealth, power and intoxicants. The moral from all of the above is to abstain from such situations and to live a honest, virtuous life. In some stories, Guruji has attached himself as the protagonist to try to convey the message that such attacks of kaam happen on men of God too, and they are able to destroy them with their superior intellect. The following verse beautifully illustrates sharp power of reasoning of women:
It is unfortunate that influential people like Chitr Singh have turned woman of immense talents into Kamini, a symbol of desire. If aged people like him will forcefully establish physical relations with young girls like Chitravarti, it will result in immoral actions in the society as the desires of beautiful and young women cannot be fulfilled by weak, aged, and ugly people:
Another accusation made by the opposition is that charitars give instructions to not disclose secrets to women, which is not in accordance with Gurmat. See the following verses from 12th and 13th charitars:
It is our opinion that these lines appear in those stories where woman has been blinded by sexual desires. It is instructed to not give away heart’s secrets to an immoral woman as the consequences of it can be devastating. Even today, youthful female spies are deployed to spy on other countries. If someone gets lured in their trap and gives away any secrets, then destruction is inevitable. We have seen in previous verses that Sri Guruji has given immense motivation to increase love and affection with one’s own woman, but has given stern warnings against falling for lustful women, as:
Sri Guruji also gives the important message to mankind that it is not only woman who is responsible for widespread immorality in society, in fact it is male who is more responsible for this epidemic. That is why, it is inappropriate to be harsh on any woman for her immoral behaviour. As far as possible, It is befitting to forget about her mis-deeds:
The stories in these Charitars are not sexually provocative; On the contrary, they provide awareness of the social pain, criminal mentality, and exploitation of women that results from intense lust. The wealthy and ruling factions of society have been ridiculed by portraying the sorry state that emerges from their indulgence in lustful actions. The capitalistic mentality in which the only aim of earning and storing money has been shown to have adverse effect on the family network. Those who wear religious attire and pretend to be great renuniciators have been shown to be worse than a family man; they abandon their own houses and wish for others’ wealth and bodies. People who believe in black magic and Tantra shastra have been portrayed rightly as sexually obsessed and of criminal tendencies. Incompatible marriages (aged man marrying young woman, ugly person getting married to beautiful, pleasant woman, a fool with clever woman, a poor man with materialistically ambitious wife) have been shown to bring about devastating consequences. The young widows who find it difficult to remarry have been shown to stray away towards wrongdoings. Conversely, a man marrying multiple women has been shown to develop bad character. And anyone who gives his secret to a nymph has been shown to be completely ruined. The unholy and unbreakable alliance of drugs and sex is told and most importantly, the male society has been held squarely responsible for the birth of immoralities in women. It is almost impossible to find any other such superb literary composition that has provided eloquent and minute disquisition of the psychology of sexually obsessed people the way these Charitars have.
Quote
ਤਾ ਕੇ ਧਾਮ ਬਹੁਤ ਜਨ ਆਵੈ ॥ ਨਿਸ ਦਿਨ ਤਾ ਸੋ ਭੋਗ ਕਮਾਵੈ ॥ਸੋ ਜੜ ਪਰਾ ਹਮਾਰੇ ਰਹਈ ॥ ਤਾ ਕੋ ਕਛੂ ਨ ਮੁਖ ਤੇ ਕਹਈ ॥੨॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਉਹਦੇ ਘਰ ਬਹੁਤ ਲੋਕ ਰਾਤ ਦਿਨ ਆਉਂਦੇ ਸਨ ਤੇ ਉਹਦੇ ਨਾਲ ਭੋਗ-ਬਿਲਾਸ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਉਹ ਮੂਰਖ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਬੈਠਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਉਸ ਇਸਤ੍ਰੀ ਨੂੰ ਮੂੰਹੋ ਕਦੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦਾ ਸੀ ।
The message being given through this story is that it is not a religious obligation to keep sitting in places of worship; it is important to live in and take care of the household affairs too. This is an appropriate admonition for those people who ignore their household responsibilities by staying only at religious places.
The story of Charitar No. 80 (ਰਾਧਾ – Radha) is worth paying proper attention to. Under the influence of pessimistic talks of a Yogi, the king in the story makes up his mind to become yogi too. But his thoughtful wife correctly guides him thus:
Quoteਜੋ ਨ੍ਰਿਪ ਨ੍ਯਾਇ ਕਰੈ ਨਹੀ ਬੋਲਤ ਝੂਠ ਬਨਾਇ ॥ ਰਾਜ ਤ੍ਯਾਗ ਤਪਸ੍ਯਾ ਕਰੈ ਪਰੈ ਨਰਕ ਮਹਿ ਜਾਇ ॥੯੧॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਜੋ ਰਾਜਾ ਇਨਸਾਫ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਤੇ ਝੂਠ ਬੋਲਦਾ ਹੈ, ਰਾਜ ਛੱਡਕੇ ਤਪੱਸਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਨਰਕ ਵਿਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
In this Charitar, woman’s extremely sharp and constructive reasoning is portrayed; the prudent character of queen is able to bring the king back from the path of renunciation and onto the path of Raj-Yog:
Quoteਮਹਾਰਾਜ ਜੈਸੀ ਸੁਨਿ ਬਾਨੀ ॥ ਚਿਤ ਕੈ ਬਿਖੈ ਸਾਚ ਕਰਿ ਮਾਨੀ ॥ ਦਿਨ ਕੌ ਰਾਜੁ ਆਪਨੌ ਕਰਿਹੌ ॥ ਪਰੇ ਰਾਤ੍ਰਿ ਕੇ ਰਾਮ ਸੰਭਰਿਹੌ ॥੯੬
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਰਾਜੇ ਨੇ ਇਹ ਆਕਾਸ਼ ਬਾਣੀ ਸੁਣਕੇ ਉਹਨੂੰ ਮਨ ਵਿਚ ਸਚ ਕਰਕੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਦਿਨ ਸਮੇਂ ਮੈਂ ਰਾਜ ਕਰਾਂਗਾ ਅਤੇ ਰਾਤ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰਮੇਸ਼ਰ ਦਾ ਭਜਨ ਕਰਾਂਗਾ ।
Charitar No. 119 (ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਰੁਦ੍ਰਕਲਾ – Rajkumari RudraKalaa)has been a particular target of intense criticism. It’s story is associated with the practice of sorcery, black magic, incantations, Rudra-Kala and Sambraatra in a state called ਤਿਰਹੁਤ (Terhut). In actuality, the word ਤਿਰਹੁਤ is a corrupted form of word ਤ੍ਰਿਪੁਰ+ਹਤ (Tripur+hatt), used for Shiva. ਸੰਬਰਾਤ੍ਰਿ (Sambraatra) is again used for Shiva and Rudrakalaa, the protagonist of the story, is ‘ਰੁਦ੍ਰ-ਸ਼ਿਵ’ (Rudra-Shiva), the wife of Shiva. The real motive of this story is to negate and criticise the Yantra-Mantra-Tantra (to possess and control, use of magic mantras, sorcery as specified in tantra-shastars) meditation techniques practised by the worshippers of Shiva. The abundance of vulgar words in this story is to reflect and highlight the filth propagated by Tantric faiths. The episode has been written with the specific purpose of repudiation of Shaatvik and similar faiths, therefore it is absolutely inappropriate and irresponsible to associate Charitropakhyan with practitioners of such belief systems.
The next Charitar (No. 120 – ਵਿਸ਼ਨੂੰ – Vishnu) is also linked to Shiva, in which his rage is depicted as the root cause of creation of demons.
Charitar No. 266 (ਰਨਖੰਬ ਕਲਾ- RanKhambh Kala ) needs to be analysed in detail because there are lots of questions raised against it by the opposers of Sri Dasam Granth. They also love to distort the meanings of this Charitar in attempt to register an obscene version in the mind of readers, whereas in reality, this lengthy and important Charitar inspires the readers to renounce false beliefs of idol-worship and live in the remembrance of that one and only Akal Purakh Waheguru Ji. This advice comes from the female protagonist of the Charitar, which signifies their highly sensitive and conscious mind. In fact, it is a perfect tribute to the female’s intellectual awareness and rationality against idol-worship, an example which is extremely rare to find in other religious texts of the world. King Sumatt Sen (In most stories, the characters have been named in accordance with their characteristics and personality traits) has one extremely beautiful daughter named Rankhambh Kala and four gallant sons – Saardul Dhuj, Naahar Dhuj, Singh Ket, and Har Ket. The king, in order to get his daughter educated, had given lots of money to a karam-kaandi Brahman expert in religious texts, their grammar and Vedas. One day, the princess goes to the Brahman. With folded hands, the Brahman kept bowing his head repeatedly in front of an idol. The princess laughed and asked him, ‘Why are doing praying in front of this stone with folded hands?’. The Brahman replied, ‘O Princess! The idol you are referring to is not a stone, it is God.’ It is very important for the readers to know the replies made by the princess to refute the Brahman, because it is a vital component of the moral lessons delivered by the Charitars:
Quote
ਤਾਹਿ ਪਛਾਨਤ ਹੈ ਨ ਮਹਾ ਜੜ ਜਾ ਕੋ ਪ੍ਰਤਾਪ ਤਿਹੂੰ ਪੁਰ ਮਾਹੀ ॥ ਪੂਜਤ ਹੈ ਪ੍ਰਭੁ ਕੈ ਤਿਸ ਕੌ ਜਿਨ ਕੇ ਪਰਸੇ ਪਰਲੋਕ ਪਰਾਹੀ ॥ਪਾਪ ਕਰੋ ਪਰਮਾਰਥ ਕੈ ਜਿਹ ਪਾਪਨ ਤੇ ਅਤਿ ਪਾਪ ਡਰਾਹੀ ॥ ਪਾਇ ਪਰੋ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਕੇ ਪਸੁ ਪਾਹਨ ਮੈ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਨਾਹੀ ॥੧੨॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਰਾਜ ਕੁਮਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੂਰਖ ਲੋਕ ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਦੇ ਨਹੀਂ ਹਨ ਜਿਸਦਾ ਪਰਤਾਪ ਤਿੰਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਵਿਆਪਕ ਹੈ । ਜੋ ਇਸ ਪੱਥਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭੂ ਸਮਝਕੇ ਪੂਜਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਨਾਲ ਪਰਲੋਕ ਹੋਰ ਵੀ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਪਰਮਾਰਥ ਦੇ ਨਾਂ ਤਾ ਏਨੇ ਪਾਪ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕ੍ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਾਪਾਂ ਵੱਲ ਵੇਖ ਕੇ ਪਾਪ ਖੁਦ ਸ਼ਰਮਸਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਹੇ ਮੂਰਖ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਡਿੱਗ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੱਥਰਾਂ ਵਿਚ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ।
Meaning – O fool!; Do you not recognise God, who is omnipresent in all three worlds? You worship this stone, which pushes you (further) away from God. You perform sins on pretext of faith, looking at which, even sin get ashamed. O fool! Drop at the feet of Lord, there is no God exclusively in stones.
Quote
ਜੀਵਨ ਮੈ ਜਲ ਮੈ ਥਲ ਮੈ ਸਭ ਰੂਪਨ ਮੈ ਸਭ ਭੂਪਨ ਮਾਹੀ ॥ ਸੂਰਜ ਮੈ ਸਸਿ ਮੈ ਨਭ ਮੈ ਜਹ ਹੇਰੌ ਤਹਾ ਚਿਤ ਲਾਇ ਤਹਾ ਹੀ ॥ਪਾਵਕ ਮੈ ਅਰੁ ਪੌਨ ਹੂੰ ਮੈ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਤਲ ਮੈ ਸੁ ਕਹਾ ਨਹਿ ਜਾਹੀ ॥ ਬ੍ਯਾਪਕ ਹੈ ਸਭ ਹੀ ਕੇ ਬਿਖੈ ਕਛੁ ਪਾਹਨ ਮੈ ਪਰਮੇਸ੍ਵਵਰ ਨਾਹੀ ॥੧੩॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਪਰਮਾਤਮਾ ਸਭ ਵਿਚ ਵਸਦਾ ਹੈ । ਜਲ ਵਿਚ ਥਲ ਵਿਚ ਸਾਰਿਆਂ ਰੂਪਾਂ ਵਿਚ, ਰਾਜਿਆਂ ਵਿਚ, ਸੂਰਜ ਵਿਚ ਚੰਦ੍ਰਮਾਂ ਵਿਚ ਭਾਵ ਉਹ ਹਰ ਥਾਂ ਹੈ, ਜੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮਨ ਲਾਕੇ ਭਾਲਿਆ ਜਾਵੇ । ਅੱਗ, ਹਵਾ, ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਅਤੇ ਭਲਾ ਉਹ ਕਿਥੇ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਹ ਪਰਮਾਤਮਾ ਸਭ ਵਿਚ ਵਿਆਪਕ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਹੇ ਮੂਰਖ ਉਹ ਕੇਵਲ ਪੱਥਰਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ।
Meaning –(That) God has manifested Himself everywhere; in water, on land, in all lifeforms, in every king, in the sun, in the moon, in the sky; He can be realised with love and grace in any of them. In fire, in air, on land; there is no place where He is not present. (He) is omnipresent in everything, and not just in stones.
Quote
ਕਾਗਜ ਦੀਪ ਸਭੈ ਕਰਿ ਕੈ ਅਰੁ ਸਾਤ ਸਮੁੰਦ੍ਰਨ ਕੀ ਮਸੁ ਕੈਯੈ ॥ ਕਾਟਿ ਬਨਾਸਪਤੀ ਸਿਗਰੀ ਲਿਖਬੇ ਹੂੰ ਕੌ ਲੇਖਨਿ ਕਾਜ ਬਨੈਯੈ ॥ਸਾਰਸ੍ਵਤੀ ਬਕਤਾ ਕਰਿ ਕੈ ਸਭ ਜੀਵਨ ਤੇ ਜੁਗ ਸਾਠਿ ਲਿਖੈਯੈ ॥ ਜੋ ਪ੍ਰਭੁ ਪਾਯੁਤ ਹੈ ਨਹਿ ਕੈਸੇ ਹੂੰ ਸੋ ਜੜ ਪਾਹਨ ਮੌ ਠਹਰੈਯੈ ॥੧੪॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਜੇ ਸਾਰੀ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਕਾਗਜ਼ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਸੱਤਾਂ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿਆਹੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਸਾਰੀ ਬਨਾਸਪਤੀ ਨੂੰ ਕਲਮ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ, ਸਰਸਵਤੀ ਖੁਦ ਬੋਲੇ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸੱਠਾਂ ਜੁਗਾਂ ਤਕ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਜਾਵੇ, ਤਦ ਵੀ ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਰਹਿਸ ਨਹੀਂ ਜਾਣਿਆਂ ਜਾ ਸਕਦਾ । ਹੇ ਮੂਰਖ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪੱਥਰਾਂ ਵਿਚ ਕਿਵੇਂ ਮੰਨ ਰਹੇ ਹੋ ।
Meaning – (If we) make the whole earth (our) paper, and seven seas the ink; the entire vegetation cut down to make writing devices; (if we) get Saraswati as the narrator and entire mankind as scribe, (if we) get them to write continuously for 60 yugs (ages), (even then) nobody can find out the mysterious ways of the Lord. O fool! (and you think) you have got Him manifested in this stone. Gurbani has the exact same Shabad in difference words in Ang 457 & 636.
Quote
ਏ ਜਨ ਭੇਵ ਨ ਹਰਿ ਕੋ ਪਾਵੈ ॥ ਪਾਹਨ ਮੈ ਹਰਿ ਕੌ ਠਹਰਾਵੈ ॥ਜਿਹ ਕਿਹ ਬਿਧਿ ਲੋਗਨ ਭਰਮਾਹੀ ॥ ਗ੍ਰਿਹ ਕੋ ਦਰਬੁ ਲੂਟਿ ਲੈ ਜਾਹੀ ॥੧੫॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਜੋ ਪੱਥਰਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ ਮੰਨਦਾ ਹੈ ਉਹ ਉਸ ਦਾ ਭੇਤ ਨਹੀਂ ਪਾ ਸਕਦਾ । ਜਿਵੇਂ ਕਿਵੇਂ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭਰਮ ਵਿਚ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਦਾ ਧਨ ਲੁੱਟ ਕੇ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
Meaning –Anyone who believes God is only established in idols will never be able to realise His true nature. (You) misguide people in one way or another and vanish after robbing them off their wealth.
Quote
ਜਗ ਮੈ ਆਪੁ ਕਹਾਵਈ ਪੰਡਿਤ ਸੁਘਰ ਸੁਚੇਤ ॥ ਪਾਹਨ ਕੀ ਪੂਜਾ ਕਰੈ ਯਾ ਤੇ ਲਗਤ ਅਚੇਤ ॥੧੬॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਤਾਂ ਇਹ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪੰਡਤ, ਸੁੱਘੜ ਅਤੇ ਸੁਚੇਤ ਕਹਾਉਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਪੱਥਰਾਂ ਦੀ ਪੁਜਾ ਕਰਦੇ ਇਹ ਬੀਲਕੁਲ ਮੂਰਖ ਲਗਦੇ ਹਨ ।
Meaning – (You) claim to be scholar, agile and wise; (you) worship the stones, that is why (you) look like a fool.
Quote
ਚਿਤ ਭੀਤਰ ਆਸਾ ਧਨ ਧਾਰੈ ॥ ਸਿਵ ਸਿਵ ਸਿਵ ਮੁਖ ਤੇ ਉਚਾਰੈ ॥ਅਧਿਕ ਡਿੰਭ ਕਰਿ ਜਗਿ ਦਿਖਾਵੈ ॥ ਦ੍ਵਾਰ ਦ੍ਵਾਰ ਮਾਗਤ ਨ ਲਜਾਵੈ ॥੧੭॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਮਨ ਵਿਚ ਹਰ ਵੇਲੇ ਧਨ ਦੀ ਆਸ ਲਾਈ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਪਰ ਮੁੰਹ ਤੋਂ ‘ਸ਼ਿਵ ਸ਼ਿਵ’ ਉਚਾਰਣ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਜਗਤ ਵਿਚ ਬੜੇ ਪਖੰਡ ਅਤੇ ਚਲਿੱਤਰ ਵਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਦਰ ਦਰ ਮੰਗਦੇ ਸ਼ਰਮ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੇ
Meaning – In (your) heart, you hope for money (etc.) while chant ‘Shiv, Shiv’ from (your) mouth. (You) take up many appearances to trick the world, (but) are not ashamed to beg from door to door.
Quote
ਨਾਕ ਮੂੰਦਿ ਕਰਿ ਚਾਰਿ ਘਰੀ ਠਾਢੇ ਰਹੈ ॥ ਸਿਵ ਸਿਵ ਸਿਵ ਹ੍ਵੈ ਏਕ ਚਰਨ ਇਸਥਿਤ ਕਹੈ ॥ਜੋ ਕੋਊ ਪੈਸਾ ਏਕ ਦੇਤ ਕਰਿ ਆਇ ਕੈ ॥ ਹੋ ਦਾਤਨ ਲੇਤ ਉਠਾਇ ਸਿਵਹਿ ਬਿਸਰਾਇ ਕੈ ॥੧੮॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਨੱਕ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਇਹ ਚਾਰ ਘੜੀਆਂ ਤਕ ਖੜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ‘ਸ਼ਿਵ ਸ਼ਿਵ’ ਇਕ ਪੈਰ ਤੇ ਖੜੇ ਹੋ ਕੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਜੇ ਕੋਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਕੇ ਇਕ ਪੈਸਾ ਵੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਓਸੇ ਵੇਲੇ ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਸਿਮਰਣ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਉਸ ਦਾਨ ਨੂੰ ਚੁਕਣ ਵਿਚ ਲਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
Meaning – (You) keep holding you breath for few moments and keep chanting ‘Shiv Shiv’ by standing on one leg. If someone comes and gives (you) even one paisa, (you) forget your chants and get busy picking it up with your teeth [like a greedy dog].
Quote
ਔਰਨੁਪਦੇਸ਼ ਕਰੈ ਆਪੁ ਧਯਾਨ ਕੌ ਨ ਧਰੈ ਲੋਗਨ ਕੌ ਸਦਾ ਤਯਾਗ ਧਨ ਕੋ ਦ੍ਰਿੜਾਤ ਹੈ ॥ ਤੇਹੀ ਧਨ ਲੋਭ ਊਚ ਨੀਚਨ ਕੋ ਦ੍ਵਾਰ ਦ੍ਵਾਰ ਲਾਜ ਕੌ ਤਿਯਾਗ ਜੇਹੀ ਤੇਹੀ ਪੈ ਘਿਘਾਤ ਹੈ ॥ਕਹਤ ਪਵਿੱਤ੍ਰ ਹਮ ਰਹਤ ਅਪਵਿੱਤ੍ਰ ਖਰੇ ਚਾਕਰੀ ਮਲੇਛਨ ਕੀ ਕੈਕੈ ਟੂਕ ਖਾਤ ਹੈ ॥ ਬਡੇ ਅਸੰਤੋਖੀ ਹੈਂ ਕਹਾਵਤ ਸੰਤੋਖੀ ਮਹਾਂ ਏਕ ਦ੍ਵਾਰ ਛਾਡਿ ਮਾਂਗਿ ਦ੍ਵਾਰੇ ਦ੍ਵਾਰੇ ਜਾਤ ਹੈ ॥੧੯॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਦੂਸਰਿਆਂ ਨੂੰ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਖ਼ੁਦ ਉਸ ਉਪਦੇਸ਼ ਵਲ ਧਿਆਨ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ ਅਤੇ ਇਹ ਲੋਕ ਦੂਸਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੇ ਹਨ । ਪਰ ਓਸ ਧਨ ਦੇ ਲੋਭ ਖਾਤਰ ਇਹ ਊਚ ਨੀਚ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਦਰ ਦਰ ਫਿਰਦੇ ਹਨ ਹਰ ਇਕ ਅਗੇ ਤਰਲੇ ਕਢਦੇ ਹਨ । ਆਪ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਪਵਿਤਰ ਹਾਂ, ਪਰ ਅਸਲ ਵਿਚ ਅਪਵਿਤਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਆਪ ਇਹ ਮਲੇਛਾਂ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਕਰਕੇ ਰੋਟੀ ਦਾ ਟੁਕੜਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਸੰਤੋਖੀ ਹਾਂ, ਪਰ ਅਸਲ ਵਿਚ ਪਰਮ ਅਸੰਤੋਖੀ ਹਨ । ਉਹ ਇਕ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਦਵਾਰ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ਿਆਂ ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਮੰਗਦੇ ਹਨ ।
Quoteਮਾਟੀ ਕੇ ਸ਼ਿਵ ਬਨਾਏ ਪੂਜਿਕੈ ਬਹਾਇ ਆਏ ਆਇਕੈ ਬਨਾਏ ਫੇਰਿ ਮਾਟੀ ਕੇ ਸੁਧਾਰਿਕੈ ॥ ਤਾਕੇ ਪਾਏ ਪਰਯੋ ਮਾਥੋ ਘਰੀ ਦ੍ਵੈ ਰਗਰਯੋ ਐ ਰੇ ਤਾਂ ਮੈ ਕਹਾ ਹੈ ਰੇ ਦੈਹੈ ਤੋਹਿ ਕੌ ਬਿਚਾਰਕੈ ॥ਲਿੰਗ ਕੀ ਤੂ ਪੂਜਾ ਕਰੈ ਸ਼ੰਭੁ ਜਾਨਿ ਪਾਇ ਪਰੈ ਸੋਈ ਅੰਤ ਦੈਹੈ ਤੇਰੇ ਕਰ ਨਿਕਾਰ ਕੈ ॥ ਦੁਹਿਤਾ ਕੌ ਦੈਹੈ ਕੀ ਤੂੰ ਆਪਨ ਖਬੈਹੈ ਤਾਕੌ ਯੌਹੀ ਤੋਹਿ ਮਾਰਿ ਹੈ ਸਦਾ ਸ਼ਿਵ ਖ੍ਵਾਰ ਕੈ ॥੨੦॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਇਹ ਮਿਟੀ ਦੇ ਸ਼ਿਵਜੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸਨੂੰ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਰੋੜ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਫਿਰ ਦਬਾਰਾ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਗੋਹ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ । ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਦੇ ਪੈਰੀਂ ਪੈਂਦੇ ਹੋ, ਮੱਥੇ ਰਗੜਦੇ ਹੋ: ਹੇ ਮੂਰਖੋ ਉਸ ਮਿਟੀ ਦੇ ਬੁੱਤ ਪਾਸ ਕੀ ਹੈ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੇਵੇਗਾ । ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਦੇ ਲਿੰਗ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਸ਼ਿਵਜੀ ਸਮਝਕੇ ਉਸ ਦੇ ਪੈਰੀਂ ਪੈਂਦੇ ਹੋ । ਫਿਰ ਤਾਂ ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਹੀ ਕੱਢ ਕੇ ਦੇਵੇਗਾ ਜਿਸਦੀ ਤੁਸੀਂ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹੋ । ਕੀ ਉਸ ਲਿੰਗ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪੁੱਤਰੀ ਨੂੰ ਦੇਵੇਂਗਾ ਜਾਂ ਖ਼ੁਦ ਹੀ ਚੱਬ ਲਵੇਂਗਾ ? ਸ਼ਿਵਜੀ ਤੈਨੂੰ ਉਥੇ ਹੀ ਖਿੱਚ ਕੇ ਮਾਰੇਗਾ ।
Meaning –(You) make clay Shivas and throw it in water after worshipping it and then knead clay to make some (more). (You) fall in the feet (of that idol) and rub foreheads; O (fool!), just think what it has got that it will give (you)? (You) worship its phallus and fall at its feet thinking it is Shiva. (Then) you will only get the thing that you worship (as reward). Will you give it (phallus) to your daughter or chew on it yourself? This is exactly how SadaShiv (God) will humiliate you.
Quote
ਪਾਹਨ ਕੌ ਸਿਵ ਤੂ ਜੋ ਕਹੈ ਪਸੁ ਯਾ ਤੇ ਕਛੁ ਤੁਹਿ ਹਾਥ ਨ ਐ ਹੈ ॥ ਤ੍ਰੈਯਕ ਜੋਨਿ ਜੁ ਆਪੁ ਪਰਾ ਹਸਿ ਕੈ ਤੁਹਿ ਕੋ ਕਹੁ ਕਾ ਬਰੁ ਦੈ ਹੈ ॥ਆਪਨ ਸੋ ਕਰਿ ਹੈ ਕਬਹੂੰ ਤੁਹਿ ਪਾਹਨ ਕੀ ਪਦਵੀ ਤਬ ਪੈ ਹੈ ॥ ਜਾਨੁ ਰੇ ਜਾਨੁ ਅਜਾਨ ਮਹਾ ਫਿਰਿ ਜਾਨ ਗਈ ਕਛੁ ਜਾਨਿ ਨ ਜੈ ਹੈ ॥੨੧॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਹੇ ਮੂਰਖ ਜਿਸ ਪੱਥਰ ਨੂੰ ਤੂੰ ਸ਼ਿਵਜੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈਂ ਉਸ ਪਾਸੋਂ ਤੈਨੂੰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ । ਪੱਥਰ ਦੀ ਜੂਨ ਵਿਚ ਜਿਹੜਾ ਖ਼ੁਦ ਪਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋ ਕੇ ਤੈਨੂੰ ਕੀ ਵਰਦਾਨ ਦੇਵੇਗਾ ? ਉਹ ਪੱਥਰ ਵੀ ਤੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਰਗਾ ਪੱਥਰ ਬਣਾ ਲਵੇਗਾ ਅਤੇ ਤੈਨੂੰ ਪੱਥਰ ਦੀ ਪਦਵੀ ਦੇ ਦੇਵੇਗਾ । ਹੇ ਮੂਰਖ ਹੁਣ ਹੀ ਸਮਝ ਲੈ, ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਤੈਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਣੀ ।
Meaning –O fool! The stone that you think is Shiva, (you) will not receive anything from it. That who itself has been reincarnated as stone, what can it give (you) if its pleased? It will make (you) like itself, then (you) will be conferred the title of stone. O fool! Be aware of this now!; (for you) will not be able to understand it later.
Quote
ਬੈਸ ਗਈ ਲਰਿਕਾਪਨ ਮੋ ਤਰੁਨਾਪਨ ਮੈ ਨਹਿ ਨਾਮ ਲਯੋ ਰੇ ॥ ਔਰਨ ਦਾਨ ਕਰਾਤ ਰਹਾ ਕਰ ਆਪ ਉਠਾਇ ਨ ਦਾਨ ਦਯੋ ਰੇ ॥ ਪਾਹਨ ਕੋ ਸਿਰ ਨ੍ਯਾਤਨ ਤੈ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਕੌ ਸਿਰ ਨ੍ਯਾਤ ਭਯੋ ਰੇ ॥ ਕਾਮਹਿ ਕਾਮ ਫਸਾ ਘਰ ਕੇ ਜੜ ਕਾਲਹਿ ਕਾਲ ਕੈ ਕਾਲ ਗਯੋ ਰੇ ॥੨੨॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਲੜਕਪਨ ਤੇਰਾ ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੀਤ ਗਿਆ ਅਤੇ ਜਵਾਨੀ ਵਿਚ ਤੂੰ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਜਪਿਆ । ਤੂੰ ਦੂਸਰਿਆਂ ਪਾਸੋਂ ਤੇ ਦਾਨ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਏਂ, ਪਰ ਆਪ ਹੱਥ ਚੁਕ ਕੇ ਕਦੀ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦਾਨ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ । ਪੱਥਰ ਅਗੇ ਸਿਰ ਝੁਕਾ ਕੇ ਕੀ ਤੁੰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਿਰ ਨੀਵਾਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈਂ, ਤੁੰ ਕਾਮਨਾਵਾਂ ਦਾ ਜਾਲ ਵਿਚ ਹੀ ਫਸਿਆ ਹੈਂ, ਹੇ ਮੂਰਖ ਕੱਲ ਕੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਸਾਰਾ ਜੀਵਨ ਹੀ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ।
Meaning – (You) spent your life (unaware) in childhood and (you) did not remember Him in (your) youth. (You) kept getting others to donate, while (you) never lifted your hand to give donations (yourself). (You) have lowered God’s head by bowing in front of idols. O fool! (you) remained trapped in web of desires, saying ‘tomorrow, tomorrow’; (you) have wasted life away.Meaning –(You) lecture others but do not follow the teachings (yourself) and (you) keep preaching others to renounce the love for money. In the greed of that money, (you) shamelessly keep begging at every door and from everyone, without considering their status. (You) say I am pure, but (in reality you) are highly impure (because) you work for the malechhs for bits of food. (You claim to be) content but in reality (you) are highly discontent (because you) leave God’s door and beg at every other door.
Quote
ਦ੍ਵੈਕ ਪੁਰਾਨਨ ਕੌ ਪੜਿ ਕੈ ਤੁਮ ਫੂਲਿ ਗਏ ਦਿਜ ਜੂ ਜਿਯ ਮਾਹੀ ॥ ਸੋ ਨ ਪੁਰਾਨ ਪੜਾ ਜਿਹ ਕੇ ਇਹ ਠੌਰ ਪੜੇ ਸਭ ਪਾਪ ਪਰਾਹੀ ॥ਡਿੰਭ ਦਿਖਾਇ ਕਰੋ ਤਪਸਾ ਦਿਨ ਰੈਨਿ ਬਸੈ ਜਿਯਰਾ ਧਨ ਮਾਹੀ ॥ ਮੂਰਖ ਲੋਗ ਪ੍ਰਮਾਨ ਕਰੈ ਇਨ ਬਾਤਨ ਕੌ ਹਮ ਮਾਨਤ ਨਾਹੀ ॥੨੩॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਹੇ ਪੰਡਤ ! ਤੂੰ ਇਕ ਦੋ ਪੁਰਾਣ ਪੜ੍ਹਕੇ ਮਨ ਵਿਚ ਫੁੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈਂ । ਤੂੰ ਉਹ ਪੁਰਾਣ ਨਹੀਂ ਪੜਿਆ ਜਿਸ ਦੇ ਪੜ੍ਹਨ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਪਾਪ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਪਖੰਡ ਵਿਖਾਕੇ ਤੁਸੀਂ ਤਪੱਸਿਆ ਕਰਦੇ ਹੋ ਪਰ ਦਿਨ ਰਾਤ ਤੁਹਾਡਾ ਮਨ ਤਾਂ ਧਨ ਵਿਚ ਵਸਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਮੂਰਖ ਲੋਕ ਭਾਵੇਂ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਨੀਕ ਮੰਨ ਲੈਣ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮੰਨ ਸਕਦੇ ।
Meaning – O Brahman! By reading one or two Puranas, (you) have become arrogant. But (you) have not read that Purana, reading which entire sins of the world are eradicated. You pretend to meditate, (but your) mind is engrossed with thoughts of money day and night. Fools may believe your theories, but I do not believe in any of them.
Quote
ਕਾਹੇ ਕੋ ਕਾਜ ਕਰੋ ਇਤਨੀ ਤੁਮ ਪਾਹਨ ਕੋ ਕਿਹ ਕਾਜ ਪੁਜਾਵੋ ॥ ਕਾਹੇ ਕੋ ਡਿੰਭ ਕਰੋ ਜਗ ਮੈ ਇਹ ਲੋਕ ਗਯੋ ਪਰਲੋਕ ਗਵਾਵੋ ॥ਝੂਠੇ ਨ ਮੰਤ੍ਰ ਉਪਦੇਸ ਕਰੋ ਜੋਊ ਚਾਹਤ ਹੋ ਧਨ ਲੌ ਹਰਖਾਵੋ ॥ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰਨ ਮੰਤ੍ਰ ਦਿਯੋ ਸੁ ਦਿਯੋ ਬਹੁਰੌ ਹਮ ਕੌ ਨ ਸਿਖਾਵੋ ॥੨੪॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਕਿਉਂ ਏਨਾ ਕਾਰਜ ਕਰਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਇਸ ਪੱਥਰ ਲਈ ਸਭ ਕੁਝ ਪਹੁੰਚਾ ਰਹੇ ਹੋ ? ਕਿਉਂ ਇਸ ਜਗ ਵਿਚ ਪਖੰਡ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਤੁਹਾਡਾ ਇਕ ਲੋਕ ਤੇ ਗਿਆ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਪਰਲੋਕ ਵੀ ਗਵਾ ਲੈਣਾ ਹੈ । ਮੈਨੂੰ ਝੂਠੇ ਮੰਤਰ ਅਤੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਨ ਦੇਵੋ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਉਸ ਧਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਜਾਵੋ । ਤੁਸੀਂ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਇਹ ਮੰਤਰ ਸਿਖਾਓ ਮੈਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਸਿਖਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ।
The readers can now make up their own mind whether these supreme, inspirational precepts have been given by some avataree person or by some ordinary poet. Decide for yourself whether slander of such words is the path to emancipation or the path to hell? There are lots of similar motivational verses given in this long story. It appears as if it is neither the minister Bhoop dialogue, nor the advice given to the Brahman; instead, it is a divine message delivered to us by some enlightened soul:
Quote
ਮੰਤ੍ਰ ਦੇਤ ਸਿਖ ਅਪਨ ਕਰਤ ਹਿਤ ॥ ਜ੍ਯੋ ਤ੍ਯੋ ਭੇਟ ਲੈਤ ਤਾ ਤੇ ਬਿਤ ॥ ਸਤਿ ਬਾਤ ਤਾ ਕਹ ਨ ਸਿਖਾਵਹੁ ॥ ਤਾਹਿ ਲੋਕ ਪਰਲੋਕ ਗਵਾਵਹੁ ॥੨੮॥ਸੁਨਹੁ ਬਿਪ ਤੁਮ ਮੰਤ੍ਰ ਦੇਤ ਜਿਹ ॥ ਲੂਟਿ ਲੇਤ ਤਿਹ ਘਰ ਬਿਧਿ ਜਿਹ ਕਿਹ ॥ ਤਾ ਕਹ ਕਛੂ ਗ੍ਯਾਨ ਨਹਿ ਆਵੈ ॥ ਮੂਰਖ ਅਪਨਾ ਮੂੰਡ ਮੁੰਡਾਵੈ ॥੨੯॥ਤਿਹ ਤੁਮ ਕਹੁ ਮੰਤ੍ਰ ਸਿਧਿ ਹ੍ਵੈਹੈ ॥ ਮਹਾਦੇਵ ਤੋ ਕੌ ਬਰੁ ਦੈ ਹੈ ॥ ਜਬ ਤਾ ਤੇ ਨਹਿ ਹੋਤ ਮੰਤ੍ਰ ਸਿਧਿ ॥ ਤਬ ਤੁਮ ਬਚਨ ਕਹਤ ਹੌ ਇਹ ਬਿਧਿ ॥੩੦॥ਕਛੂ ਕੁਕ੍ਰਿਯਾ ਤੁਮਤੇ ਭਯੋ ॥ ਤਾ ਤੇ ਦਰਸ ਨ ਸਿਵ ਜੂ ਦਯੋ ॥ ਅਬ ਤੈ ਪੁੰਨ੍ਯ ਦਾਨ ਦਿਜ ਕਰ ਰੇ ॥ ਪੁਨਿ ਸਿਵ ਕੇ ਮੰਤ੍ਰਹਿ ਅਨੁਸਰੁ ਰੇ ॥੩੧॥ਉਲਟੋ ਡੰਡ ਤਿਸੀ ਤੇ ਲੇਹੀ ॥ ਪੁਨਿ ਤਿਹ ਮੰਤ੍ਰ ਰੁਦ੍ਰ ਕੋ ਦੇਹੀ ॥ ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਾ ਕੌ ਭਟਕਾਵੈ ॥ ਅੰਤ ਬਾਰ ਇਮਿ ਭਾਖ ਸੁਨਾਵੈ ॥੩੨॥ਤੋ ਤੇ ਕਛੁ ਅਛਰ ਰਹਿ ਗਯੋ ॥ ਤੈ ਕਛੁ ਭੰਗ ਕ੍ਰਿਯਾ ਤੇ ਭਯੋ ॥ ਤਾ ਤੇ ਤੁਹਿ ਬਰੁ ਰੁਦ੍ਰ ਨ ਦੀਨਾ ॥ ਪੁੰਨ੍ਯ ਦਾਨ ਚਹਿਯਤ ਪੁਨਿ ਕੀਨਾ ॥੩੩॥ਇਹ ਬਿਧਿ ਮੰਤ੍ਰ ਸਿਖਾਵਤ ਤਾ ਕੋ ॥ ਲੂਟਾ ਚਾਹਤ ਬਿਪ੍ਰ ਘਰ ਜਾ ਕੋ ॥ ਜਬ ਵਹੁ ਦਰਬ ਰਹਤ ਹ੍ਵੈ ਜਾਈ ॥ ਔਰ ਧਾਮ ਤਬ ਚਲਤ ਤਕਾਈ ॥੩੪॥…
ਕਾਹੂ ਧਨ ਤ੍ਯਾਗ ਦ੍ਰਿੜਾਵਹਿ ॥ ਕਾਹੂ ਕੋ ਕੋਊ ਗ੍ਰਹਿ ਲਾਵਹਿ ॥ ਮਨ ਮਹਿ ਦਰਬ ਠਗਨ ਕੀ ਆਸਾ ॥ ਦ੍ਵਾਰ ਦ੍ਵਾਰ ਡੋਲਤ ਇਹ ਪ੍ਯਾਸਾ ॥੪੧॥
And extremely materialistic and greedy priests have been rebuked as:
Quote
ਏਕਨ ਜੰਤ੍ਰ ਸਿਖਾਵਤ ਹੈ ਦਿਜ ਏਕਨ ਮੰਤ੍ਰ ਪ੍ਰਯੋਗ ਬਤਾਵੈ ॥ ਜੋ ਨ ਭਿਜੈ ਇਨ ਬਾਤਨ ਤੇ ਤਿਹ ਗੀਤਿ ਕਬਿਤ ਸਲੋਕ ਸੁਨਾਵੈ ॥ਦ੍ਯੋਸ ਹਿਰੈ ਧਨ ਲੋਗਨ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਚੋਰੁ ਚਕੈ ਠਗ ਦੇਖਿ ਲਜਾਵੈ ॥ ਕਾਨਿ ਕਰੈ ਨਹਿ ਕਾਜੀ ਕੁਟਵਾਰ ਕੀ ਮੂੰਡਿ ਕੈ ਮੂੰਡਿ ਮੁਰੀਦਨ ਖਾਵੈ ॥੫੭॥
Meaning –To some, these Brahmans teach the art of Tantra and to others, they teach the use of different Mantras. Those who do not get influenced by any of these, they sing songs, sloks and kabits for them. (These Brahmans) are daylight robbers who steal money from people’s houses. (Their dexterity) amazes thieves and puts swindlers to shame. They have no fear of the priest or the law, and (they) do not hesitate to rip off even their own disciples.Meaning – Why do (you) make such effort, for what do (you)worship this idol? Why do you deceit the world? (Your) current life is destroyed; (now you) will lose afterlife too. Do not preach (me) false mantras. Whatever amount of money (you) want, take it and be merry. The mantras you have taught the princes has been taught, but do not teach me (any mantras).
The adversaries of Sri Dasam Granth Sahib Ji make a big accusation that the spiritual head of this story is the Maha Kaal of Shaakat Panthis. It is important to mention here that the Brahman in this story worships Rudra-Shiva. It is also Shiva as Bhairo, husband of Bhairavi, he is also Mahakal and Rudra, etc. Following are a few references from other granths as proofs:
“He who sees wine, fish, meat, woman should salute the Bhairavi Devi and say Om! Salutation to the beloved of Siva, the remover of all obstacles”[Chapter 25, Shaakat NandatRangini]
“Sankara has as many aspects as there are Mahasaktis, He who worships Her ever worships Him as husband… He who worships the Devis pleases Rudra.”[Principles of Tantra, P.63]
“If it vexes Thee, drown me with a thrust of Thy foot, but then in so doing thou must first raise Thy foot from the breast of Mahakala (Siva). The Devi is represented as standing on Siva, who is, as it were, corpse, for he is bhokta only, whilst she is kartari.”[Principles of Tantra, P.63]
The Mahakal mentioned in the above story is the formless Waheguru – the creator of Brahma, Vishnu and Rudra-Shiv. It is the same Waheguru who, in the bani ‘Jaap’, has been referred to as ‘Sarb Kaal’; or ‘Kaalaan Kaal’;. The protagonist Rankhambh Kalaa preaches the Brahman to stop worshipping Rudra-Shiv and idols, and inspires him to worship the formless Mahakal instead. This Mahakal is different from Rudra-Shiv. See verse no. 96 below:
Quote
ਏਕੈ ਮਹਾ ਕਾਲ ਹਮ ਮਾਨੈ ॥ ਮਹਾ ਰੁਦ੍ਰ ਕਹ ਕਛੂ ਨ ਜਾਨੈ ॥ ਬ੍ਰਹਮ ਬਿਸਨ ਕੀ ਸੇਵ ਨ ਕਰਹੀ ॥ ਤਿਨ ਤੇ ਹਮ ਕਬਹੂੰ ਨਹੀ ਡਰਹੀ ॥੯੬॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਨੇ ਫਿਰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਕੇਵਲ ਇਕ ਮਹਾਂਕਾਲ ਨੂੰ ਹੀ ਮੰਨਦੀ ਹਾਂ, ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਮਹਾਂਰੁਦਰ ਨੂੰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੀ । ਮੈਂ ਬ੍ਰਹਮਾਂ ਬਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਵੀ ਸੇਵਾ ਨਹੀਂ ਕਰਾਂਗੀ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਾਸੋਂ ਰਤਾ ਭਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਡਰਾਂਗੀ ।
Meaning –(The princess then said) I only believe in One Mahakal, I do not give any importance to any Maha Rudra. I will (also) not worship Brahma or Vishnu, (nor) will I be fearful of them.
It is absolutely baseless to accuse Sri Dasam Granth Sahib Ji of having tendency to promote pro-Brahmanical philosophies. This Charitar staunchly criticises the ways of Brahmans and their deities, as:
Quote
ਜੌ ਇਨ ਮੰਤ੍ਰ ਜੰਤ੍ਰ ਸਿਧਿ ਹੋਈ ॥ ਦਰ ਦਰ ਭੀਖਿ ਨ ਮਾਂਗੈ ਕੋਈ ॥ ਏਕੈ ਮੁਖ ਤੇ ਮੰਤ੍ਰ ਉਚਾਰੈ ॥ ਧਨ ਸੌ ਸਕਲ ਧਾਮ ਭਰਿ ਡਾਰੈ ॥੧੧੪॥ਰਾਮ ਕ੍ਰਿਸਨ ਏ ਜਿਨੈ ਬਖਾਨੈ ॥ ਸਿਵ ਬ੍ਰਹਮਾ ਏ ਜਾਹਿ ਪ੍ਰਮਾਨੈ ॥ ਤੇ ਸਭ ਹੀ ਸ੍ਰੀ ਕਾਲ ਸੰਘਾਰੇ ॥ ਕਾਲ ਪਾਇ ਕੈ ਬਹੁਰਿ ਸਵਾਰੇ ॥੧੧੫॥ਕੇਤੇ ਰਾਮਚੰਦ ਅਰੁ ਕ੍ਰਿਸਨਾ ॥ ਕੇਤੇ ਚਤੁਰਾਨਨ ਸਿਵ ਬਿਸਨਾ ॥ ਚੰਦ ਸੂਰਜ ਏ ਕਵਨ ਬਿਚਾਰੇ ॥ ਪਾਨੀ ਭਰਤ ਕਾਲ ਕੇ ਦ੍ਵਾਰੇ ॥੧੧੬॥ਕਾਲ ਪਾਇ ਸਭ ਹੀ ਏ ਭਏ ॥ ਕਾਲੋ ਪਾਇ ਕਾਲ ਹ੍ਵੈ ਗਏ ॥ ਕਾਲਹਿ ਪਾਇ ਬਹੁਰਿ ਅਵਤਰਿ ਹੈ ॥ ਕਾਲਹਿ ਕਾਲ ਪਾਇ ਸੰਘਰਿ ਹੈ ॥੧੧੭॥
Meaning – If they had any powers in their (false) mantras, they would not beg at every doorstep. (They) chant mantras from mouth and (with that deceit) are able to collect large amounts of wealth. Ram, Krishna, Shiva, Brahma, etc. have all been destroyed and resurrected by Kaal.
By labelling the following verse of this Charitar-story, opposers do widespread slandering of Sri Dasam Granth Sahib Ji. Actually, they derive wrong meanings from it to project indecency. In reality, however, Rankhambh Kala, after getting fed up with the Brahman’s obstinacy and baseless logic,throws the stone phallus on his face and says the same phallus you worship everyday has struck you on your face today. The verse and its meanings are as follows:
Quote
ਕਹੋ ਮਿਸ੍ਰ ਅਬ ਰੁਦ੍ਰ ਤਿਹਾਰੋ ਕਹ ਗਯੋ ॥ ਜਿਹ ਸੇਵਤ ਥੋ ਸਦਾ ਦਾਂਤਿ ਛੈ ਤਿਨ ਕਿਯੋ ॥ ਜਿਹ ਲਿੰਗਹਿ ਕੌ ਜਪਤੇ ਕਾਲ ਬਤਾਇਯੋ ॥ ਹੋ ਅੰਤ ਕਾਲ ਸੋ ਤੁਮਰੇ ਮੁਖ ਮਹਿ ਆਇਯੋ ॥੧੧੦॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) – ਉਹ ਕਹਿਣ ਲਗੀ ਹੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ! ਹੁਣ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸ ਕਿ ਤੇਰਾ ਸ਼ਿਵਜੀ ਕਿਥੇ ਗਿਆ ? ਜਿਸਦੀ ਤੁਸੀਂ ਸਦਾ ਹੀ ਪੂਜਾ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਸੀ ਉਸ ਦੇ ਮੈਂ ਦੰਦ ਤੋੜ ਦਿੱਤੇ ਹਨ । ਜਿਸ ਲਿੰਗ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦਿਆਂ ਤੂੰ ਏਨਾ ਸਮਾਂ ਨਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਉਹ ਹੀ ਤੇਰੇ ਮੁੰਹ ਤੇ ਆ ਕੇ ਵੱਜਾ ਹੈ ॥੧੧੦॥
Meaning (From Dr. Jaggi’s translation) (..and she said) O Brahman! Now tell me, where has your Shiv gone now? Whom (you) used to worship all the time, he has broken (your) teeth. (you have) spent so much time worshipping the phallus, (that same phallus) has struck you in the face.
Therefore, there is no indecency in this verse nor anyone other than Akal Purakh has been given the status of the supreme being. Rebuttal of fake rituals of the Brahmans, idol-worship and deity-worship and the motivation for the worship of Only Waheguru Ji instead has been issued via the female protagonist of this Charitar. For rest of the world, it sets a prime example of the awakened state of women and issues an important message that a woman can play important role in spreading true faith as well as in the eradication of baseless traditions. Most Charitars deal with, and successfully portray, kings engrossed in wasteful pleasures, the sexual urges of people impersonating as yogis and great renuniciators, widespread exploitation on the pretexts of Jantra-Mantras, the co-relations between sex and drugs, actions of immorality emerging from incompatible marriages, and the evil nexus of wealth, power and intoxicants. The moral from all of the above is to abstain from such situations and to live a honest, virtuous life. In some stories, Guruji has attached himself as the protagonist to try to convey the message that such attacks of kaam happen on men of God too, and they are able to destroy them with their superior intellect. The following verse beautifully illustrates sharp power of reasoning of women:
Quoteਗੰਧ੍ਰਬ ਜਛ ਭੁਜੰਗ ਗਨ ਨਰ ਬਪੁਰੇ ਕਿਨ ਮਾਹਿ ॥ ਦੇਵ ਅਦੇਵ ਤ੍ਰਿਯਾਨ ਕੇ ਭੇਵ ਪਛਾਨਤ ਨਾਹਿ ॥੧੩॥
It is unfortunate that influential people like Chitr Singh have turned woman of immense talents into Kamini, a symbol of desire. If aged people like him will forcefully establish physical relations with young girls like Chitravarti, it will result in immoral actions in the society as the desires of beautiful and young women cannot be fulfilled by weak, aged, and ugly people:
Quote
ਧਨੀ ਚਤੁਰ ਅਰੁ ਤਰੁਨਿ ਤਰੁਨਿ ਜੋ ਪਾਇ ਹੈ ॥ ਹੋ ਬਿਰਧ ਕੁਰੂਪ ਨਿਧਨ ਜੜ ਪੈ ਕਿਯੋ ਜਾਇ ਹੈ ॥੧੫॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਜੁਆਨ ਇਸਤ੍ਰੀ ਧਨੀ, ਸਿਆਣੇ ਤੇ ਜੁਆਨ ਪੁਰਸ਼ ਨੂੰ ਪਾ ਲਵੇਗੀ ਤਾਂ ਭਲਾ ਫੇਰ ਉਹ ਬੁੱਢੇ, ਕੋਝੇ, ਗਰੀਬ ਤੇ ਮੂਰਖ ਮਨੁੱਖ ਪਾਸ ਕਿਉਂ ਜਾਵੇਗੀ ॥੧੫॥
Another accusation made by the opposition is that charitars give instructions to not disclose secrets to women, which is not in accordance with Gurmat. See the following verses from 12th and 13th charitars:
Quote
ਜੋ ਨਿਜੁ ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਦੇਤ ਪੁਰਖ ਭੇਦ ਕਛੁ ਆਪਨੋ ॥ ਤਾ ਕੇ ਬਿਧਨਾ ਲੇਤ ਪ੍ਰਾਨ ਹਰਨ ਕਰਿ ਪਲਕ ਮੈ ॥੩੦॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੀ ਇਸਤ੍ਰੀ ਨੂੰ ਥੋੜਾ ਜਿਹਾ ਵੀ ਭੇਦ ਦੇਂਦਾ ਹੈ, ਪ੍ਰਭੂ ਪਲ ਵਿਚ ਉਸਦੇ ਪ੍ਰਾਣ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ॥੩੦॥
Meaning –The person who gives even smallest of secrets to his woman, God takes away his life in a second.
Quote
ਜੋ ਨਰ ਅਪੁਨੇ ਚਿਤ ਕੌ ਤ੍ਰਿਯ ਕਰ ਦੇਤ ਬਨਾਇ ॥ ਜਰਾ ਤਾਹਿ ਜੋਬਨ ਹਰੈ ਪ੍ਰਾਨ ਹਰਤ ਜਮ ਜਾਇ ॥੯॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਜੋ ਆਦਮੀ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦਾ ਭੇਦ ਇਸਤਰੀ ਨੂੰ ਦਸਦਾ ਏ, ਬੁਢਾਪਾ ਉਹਦੀ ਜਵਾਨੀ ਨੂੰ ਚੁਰਾ ਲੈਂਦਾ ਏ ਤੇ ਜਮਰਾਜ ਉਹਦੇ ਪ੍ਰਾਣ ਕਢ ਲੈਂਦਾ ਏ ॥੯॥
Meaning –The person who tells the secrets of heart to woman, old age snatches his youth and Yamraj takes away his life.
It is our opinion that these lines appear in those stories where woman has been blinded by sexual desires. It is instructed to not give away heart’s secrets to an immoral woman as the consequences of it can be devastating. Even today, youthful female spies are deployed to spy on other countries. If someone gets lured in their trap and gives away any secrets, then destruction is inevitable. We have seen in previous verses that Sri Guruji has given immense motivation to increase love and affection with one’s own woman, but has given stern warnings against falling for lustful women, as:
Quote
ਕੋਟ ਕਸਟ ਸ੍ਯਾਨੋ ਸਹਹਿ ਕੈਸੌ ਦਹੈ ਅਨੰਗ ॥ ਨੈਕ ਨੇਹ ਨਹਿ ਕੀਜਿਯੈ ਤਊ ਤਰਨਿ ਕੇ ਸੰਗ ॥੨੭॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਸਿਆਣੇ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਭਾਵੇਂ ਕਿੰਨਾ ਹੀ ਦੁਖ ਸਹਿਣਾ ਪਵੇ ਅਤੇ ਕਾਮ ਵੀ ਭਾਵੇਂ ਕਿੰਨਾ ਹੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਸਤਾਏ, ਜਵਾਨ ਇਸਤ੍ਰੀ ਦੇ ਪਿਆਰ ਵਿਚ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਫਸਣਾ ਚਾਹੀਦਾ॥੨੭॥
Meaning – No matter how much pain a wise man should go through and no matter how much kaam torments him, he should never fall in the trap of any youthful woman. (Charitar 17)
Quote
ਪ੍ਰੀਤਿ ਕੈਸਿਯੈ ਤਨ ਬਢੈ ਕਸਟ ਕੈਸਹੂ ਹੋਇ ॥ ਤਊ ਤਰੁਨਿ ਸੌ ਦੋਸਤੀ ਭੂਲਿ ਨ ਕਰਿਯਹੁ ਕੋਇ ॥੧੦॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) – ਭਾਵੇਂ ਕਿੰਨਾ ਹੀ ਪ੍ਰੇਮ ਵਧੇ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਹੀ ਦ੍ਖ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਜੁਆਨ ਇਸਤ੍ਰੀ ਨਾਲ ਭੁਲਕੇ ਵੀ ਪ੍ਰੀਤ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ॥੧੦॥
Meaning –No matter how much love increases and body goes through torments, (one) should not fall for any other woman (except one’s own) even by mistake.
Sri Guruji also gives the important message to mankind that it is not only woman who is responsible for widespread immorality in society, in fact it is male who is more responsible for this epidemic. That is why, it is inappropriate to be harsh on any woman for her immoral behaviour. As far as possible, It is befitting to forget about her mis-deeds:
Quote
ਚਾਕਰ ਕੀ ਅਰੁ ਨਾਰਿ ਕੀ ਏਕੈ ਬਡੀ ਸਜਾਇ ॥ ਜਿਯ ਤੇ ਕਬਹ ਨ ਮਾਰਿਯਹਿ ਮਨ ਤੇ ਮਿਲਹਿ ਭੁਲਾਇ ॥੪੨॥
ਅਰਥ (ਗਿਆਨੀ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ) –ਨੌਕਰ ਅਤੇ ਇਸਤ੍ਰੀ ਦੀ ਇਕੋ ਹੀ ਵੱਡੀ ਸਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਾਨ ਤੋ ਮਾਰਨ ਦੀ ਥਾਂ, ਦਿਲ ‘ਚੋਂ ਕਢ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ॥੪੨॥
Meaning –This is the biggest punishment for the employee and woman – instead of physically hurting them, (one should) throw them out of heart.
Summary of the Charitars
The stories in these Charitars are not sexually provocative; On the contrary, they provide awareness of the social pain, criminal mentality, and exploitation of women that results from intense lust. The wealthy and ruling factions of society have been ridiculed by portraying the sorry state that emerges from their indulgence in lustful actions. The capitalistic mentality in which the only aim of earning and storing money has been shown to have adverse effect on the family network. Those who wear religious attire and pretend to be great renuniciators have been shown to be worse than a family man; they abandon their own houses and wish for others’ wealth and bodies. People who believe in black magic and Tantra shastra have been portrayed rightly as sexually obsessed and of criminal tendencies. Incompatible marriages (aged man marrying young woman, ugly person getting married to beautiful, pleasant woman, a fool with clever woman, a poor man with materialistically ambitious wife) have been shown to bring about devastating consequences. The young widows who find it difficult to remarry have been shown to stray away towards wrongdoings. Conversely, a man marrying multiple women has been shown to develop bad character. And anyone who gives his secret to a nymph has been shown to be completely ruined. The unholy and unbreakable alliance of drugs and sex is told and most importantly, the male society has been held squarely responsible for the birth of immoralities in women. It is almost impossible to find any other such superb literary composition that has provided eloquent and minute disquisition of the psychology of sexually obsessed people the way these Charitars have.